ضایعات چیست

ضایعات آهن چیست

به گزارش انبار مرکزی ضایعات این روزها شاید کمتر کسی باشد که نداند ضایعات آهن چیست و درباره آن چیزی نشنیده باشد. قراضه یا ضایعات آهن در حال حاضر به یکی از مهمترین منابع مواد اولیه برای بسیاری از محصولات آهن و فولاد تبدیل شده است. بازیافت این محصولات نه تنها در بسیاری از کشورهای توسعه یافته رایج است، بلکه برای بسیاری از صنایع نیز حیاتی است.
زباله ها با توجه به روش تولید، آلیاژ سازنده و کاربرد آنها انواع مختلفی دارند و همین موضوع باعث تفاوت در روش بازیافت و البته قیمت ضایعات برای انواع مختلف این محصول خواهد شد.
در ادامه به شما می گوییم ضایعات چیست، ضایعات ساختمانی را بررسی می کنیم و انواع ضایعات آهن را به همراه میزان ترکیبات هر کدام بیان می کنیم.

ضایعات یا ضایعات فلزی یکی از ضایعات مهم ساختمانی است که خرید و فروش آن در بازار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این محصول بر اساس مکان و زمان تولید دارای گریدها و انواع مختلفی می باشد.

آشنایی با ضایعات 

آشنایی با ضایعات همانطور که مشاهده می کنید امروزه با ساخت و سازهای بی رویه روبرو هستیم که منجر به افزایش بسیار زیاد ضایعات ساختمانی شده است. از جمله مشکلاتی که در این زمینه به وجود می آید می توان به آلودگی محیط زیست، افزایش مرگ و میر ناشی از برخورد خودروها با زباله در جاده ها به ویژه در شب که رانندگان می توانند دید و زشتی شهر را نام برد.
برخی از انواع ضایعات ساختمانی، مانند آجرها و بلوک های شکسته، باید حمل و یا دفع شوند. اما انواع دیگری از ساخت و سازهای ضایعات وجود دارد که می توانند بازیافت شوند، از جمله ضایعات آهن، مس، آلومینیوم و چدن که می توانند در تولید فلزات جدید مورد استفاده مجدد قرار گیرند. پسماندهای به جا مانده از عملیات ساختمانی، تخریب و بازسازی ساختمان ها به صورت ناخواسته و سهوا پسماند ساختمانی نامیده می شود.
درصد تمام مصالح به کار رفته در ساختمان ها ضایعات غیرفلزی مانند آجر، بتن و چوب است. در مقابل، برخی از ضایعات مانند ضایعات آهن، مس، آلومینیوم و چدن در صورت وجود فناوری قابل بازیافت هستند. این باعث می شود برخی افراد و شرکت ها تمایل بیشتری به خرید این نوع ضایعات داشته باشند.

مهمترین ضایعات ساختمانی ضایعات آهنی است که می تواند بخشی از هزینه های ساخت و ساز را از طریق فروش ضایعات آهنی جبران کند.
ساختار آهن به گونه‌ای است که اگر پس از سال‌ها ساختمانی را تخریب کنیم، می‌توانیم از بقایای باقی‌مانده در پروژه‌ها دوباره استفاده کنیم، زیرا آهن سال‌ها (صرف نظر از فرم) خواص فیزیکی و شیمیایی خود را حفظ می‌کند.
ضایعات آهنی نه تنها در اثر تخریب یک مجتمع تولید می شود، بلکه می تواند به دلیل قدیمی بودن وسایل، به مرور زمان نیاز به تعویض تجهیزات جدیدتر نیز داشته باشد.

تفاوت ضایعات و زائدات

ضایعات و زباله که در بسیاری از موارد با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. تفاوت ضایعات و زائدات می توان گفت که گاهی اوقات خروجی یک محصول از واحدهای تولیدی با استاندارد تعیین شده برای آن محصول مطابقت ندارد که باعث می شود آن محصول از فرآیند خارج شود و به عنوان قراضه یا ضایعات به فروش برسد. حال می توان این نوع را به عنوان ماده اولیه تولید همان محصول در نظر گرفت و یا دور انداخت. اما ضایعات مواد اولیه و ضایعات باقی مانده از برش ورق های آهنی را ضایعات می نامند و قابل استفاده مجدد نیستند.

انواع ضایعات از لحاظ زمان تولید

انواع ضایعات از لحاظ زمان تولید شامل:

مواد اولیه ضایعات آهن و فولاد به دو دسته تقسیم می شوند:

ضایعات داخلی: در کل فرآیند تولید فولاد مانند ساخت شمش و مصنوعات فولادی، این نوع ضایعات تولید می شود که در واقع زمانی که محصول استانداردهای کیفی نهایی را نداشته باشد، این نوع ضایعات تولید می شود.
ضایعات خارجی: این ضایعات که از مرحله تولید خارج می شوند به دو گروه قدیم و جدید تقسیم می شوند.
ضایعات صنعتی جدید توسط تولیدکنندگان نهایی فولاد تولید می شود. این ضایعات دارای کیفیت خاصی بوده و بیشتر محصول مرحله نورد بوده و شامل مفتول ها، صفحات قراضه و برش های تولیدی واحدهای صنعتی می باشد. لازم به ذکر است که در این ضایعات کیفیت اولیه محصولات حفظ می شود اما ضایعات صنعتی قدیمی شامل محصولات فولادی است که عمر مفید آنها به پایان رسیده است که شامل ضایعات خودرو، قطعات ساختمانی، پله ها و ضایعات خانگی می باشد.

ضایعات سوپر ویژه و ویژه

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران برای ضایعات دسته‌بندی خاصی در نظر گرفته است که ضایعات سوپر ویژه و ویژه در آن جایی ندارد. به عبارتی افرادی که در زمینه ضایعات فعالیت می‌کنند، قراضه‌های باکیفیت را در دسته‌ خاصی قرار می‌دهند و معتقد هستند ارزش قیمتی آن‌ها نسبت به انواع دیگر بیش‌تر است. همین امر عاملی گردیده تا در بازار ضایعات آهن اصطلاح قراضه سوپر ویژه شناخته‌تر شده باشد.

ضایعات درجه یک

همان‌طور که اشاره کردیم موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی برای تمامی ضایعات استانداردهای خاصی اعمال کرده و بر اساس آن، ضایعات را از یکدیگر جدا می‌کنند. براساس این استاندارد خواص ترکیبات شیمیایی این نوع از ضایعات به شرح زیر است:

ضایعات درجه دو

طبق استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران این نوع قراضه‌ها از لحاظ ترکیب شیمیایی ویژگی‌های زیر را دارند:

از جمله ضایعات درجه یک و ضایعات درجه دو که می‌توانند در هر دو دوسته قرار بگیرند، عبارتند از: قطعات صفحه ضخیم، تختال و شمشال، ورق و تسمه، ضایعات مقاطع نوردی، قراضه‌های لقمه‌ای، قطعات لوله و پروفیل است.

ضایعات درجه سه

این نوع از ضایعات درجه سه نیز طبق استاندارد تحقیقات صنعتی ایران ویژگی‌های خاص خود را دارد که در جدول زیر آورده شده است، برخی از این ضایعات عبارتند از: ضایعات لوله و پروفیل‌های کهنه، مصالح ساختمانی فولادی، اوراقی وسائل نقلیه، اوراقی تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی، ضایعات مخلوط و کارنشده کارگاه‌ها شامل تیراهن، سپری، نبشی و لوله و ورق.

ضایعات آهن گالوانیزه

اگر آهن با روی پوشش داده شود به آن آهن گالوانیزه می‌گویند، این پوشش در برابر خوردگی مقاوم است. این آهن به دو دلیل می‌تواند غیرقابل استفاده شود.

• در گذر زمان ممکن است دچار شکستگی گردند و یا تحت تنش‌های بالا دچار تغییر شکل شوند.
• مانند بسیاری از محصولات در حین فرآیند تولید به کیفیت مدنظر نرسد و تبدیل به ضایعات شود.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید در ساخت لوازمی که امکان زنگ خوردگی در آن‌ها با توجه به محیط کاری زیاد است و در صورت زنگ خوردگی با خسارت مواجه می‌شوند از آهن گالوانیزه استفاده می‌شود. برای مثال در تولید کانال کولر، شیروانی منازل، کابینت آشپزخانه و لوله‌های آب از آهن گالوانیزه استفاده می‌کنند. از طرفی حضور روی در این نوع آهن سبب شده، درجه آن نسبت به سایر ضایعات آهن گالوانیزه کمتر باشد و از قیمت کمتری نیز برخوردار باشند.

ضایعات حلب

در بازار امروز ضایعات حلب به دو صورت حلب پرسی و حلب فله به فروش می‌رسند. قوطی‌های نگهداری پنیر و قوطی‌های روغن جامد و به عبارت کلی تمامی قوطی‎هایی که برای نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند، از نوع ضایعات حلب به شمار می‌آیند.

ضایعات پرس خودرو

به دلیل هزینه‌های جداسازی و تشخیص بعد از فرآیند سوزاندن، بخش‌های پارچه‌ای و پلاستیکی بدنه خودرو را به صورت کامل یا نصف پرس می‌کنند که ضایعات پرس خودرو نامیده می‌شود. بیش‌ترین کاربرد این ضایعات در کارخانه‌هایی است که کوره‌های قوسی با دهانه بزرگ دارند.

ضایعات سوفاله یا سوفاره آهن

به طور کلی به تراشه های ضایعات ساخته شده از قطعات فولادی و آهنی میخ و فوم می گویند که در دو دسته قرار می گیرند و عرضه آنها به صورت فله و پفکی یا باری خوب ارائه می شود. ضایعات سوفاله یا سوفاره آهن به صورت میخ و فوم است.

ضایعات آهن آلیاژی

اگر قطعه آهن دارای عناصری مانند نیکل، منگنز، کروم، مولیبدن، وانادیم و تنگستن باشد به آن آلیاژ آهن می گویند. برخی نکات در مورد آلیاژ آهن ضایعات به شرح زیر است:

این نوع ضایعات ارزان تر از ضایعات های درجه یک و دو است.

• این ضایعات ارزان تر از ضایعات درجه یک و دوم است.
• آنها عمدتاً در مراکز ضایعات و تعمیرات خودرو یافت می شوند.
• آنها با قیمت های مختلف در دسترس هستند. به عنوان مثال، در کارخانه هایی که شمش فولاد کربن معمولی تولید می کنند، با قیمت کمتری خریداری می شوند.

از جمله ضایعات آهن آلیاژی به شرح زیر است:

• تسمه فلزی سیم بکسل
• میل لنگ
• چرخ دنده
• کمک فنر برش خورده